Het debat werd ingeleid door een brief van dikke Freddy waarbij niemand onberoerd bleef. Het werd pijnlijk duidelijk in welke schrijnende situaties maatschappelijk kwetsbare en mensen in armoede vandaag in Vlaanderen leven. Mensen met een arbeidshandicap die door hun vervangingsuitkering onder de armoedegrens leven, energiemaatschappijen die mensen afsluiten van elektriciteit en gas en ga zo maar door. De centrale vraag van de dag was simpel: ‘Dames en heren politici, wat gaan jullie hier aan doen?’

Onder leiding van Chris de Nijs (moderator) gingen Hannes Anaf (SP.A), Ward Kennes (CD&V), Kris Van Dijck (N-VA), Jef Van der Aa (PVDA+), Frank Wilrycx (open Vld) en Kim Buyst (Groen) met elkaar in debat.

In de horeca is er nog werk genoeg…

Rond het thema arbeid en inkomen bleken de verschillen tussen de partijen groot. Zo kiezen NV-A en Open VLD resoluut voor de afschaffing van de automatische loonindexering, om de loonkost te drukken. PVDA+ en SP.A vinden dit een slechte maatregel. Door het loon van werknemers niet meer automatisch aan te passen aan de stijgende levensduurte daalt volgens hen de koopkracht en zal de armoede alleen maar toenemen. Dit is trouwens een maatregel die de aller armste het hardst zal raken.

Het creëren van jobs is voor alle partijen een topprioriteit. Een vaste job is de beste garantie om niet in armoede te belanden. Al mogen het dan geen mini jobs zijn zoals in Duitsland, waar het fenomeen werkende armen al maar vaker voorkomt voegde SP.A hier aan toe. Hoe deze job er moeten komen, daarover verschilde de partijen wel van mening. Stimuleren van de private markt door lastenverlagingen volgens Open Vld en N-VA, creëren van meer overheidsjobs volgens PVDA+.

In de horeca is er blijkbaar nog werk genoeg. Men moet dus meer inzetten op een echt activeringsbeleid volgens N-VA. Dit gebeurt al volgens andere partijen al is de werking van de VDAB zeker nog voor verbetering vatbaar. Iedereen zal langer moeten werken, 55 + zullen in de toekomst meer begeleid worden naar een nieuwe job en verplicht worden te herscholen indien nodig. Voor PVDA+ is dit niet de oplossing. Zij pleiten voor fakkelbanen waarbij oudere werknemers hun job doorgeven aan jongeren.

Selectieve kinderbijslag …

De sociale zekerheid is dringend aan een hervorming toe. Niet elke partij heeft dit met zoveel woorden gezegd maar het bleek toch de algemene teneur. Voor N-VA en Open Vld betekent dit alvast het beperken van de werkloosheidsvergoedingen in de tijd met een maximum van 3 jaar. Al kan men ook al na 2 maanden zijn uitkering verliezen afhankelijk van het aantal jaren men reeds gewerkt heeft. Geen goed idee volgens de andere partijen.

De kinderbijslag is na de zesde staatshervorming een Vlaamse aangelegenheid. Groen en PVDA+ willen deze kans alvast grijpen om de kinderbijslag selectief te maken. Een basis kinderbijslag voor iedereen, mensen met een laag gezinsinkomen krijgen wat meer. Volgens CD&V bestaan er betere manieren om aan herverdeling te doen, kinderen met een beperking krijgen wel meer kinderbijslag, net zoals vandaag de dag.

Iedereen heeft recht op een kwalitatieve, betaalbare woning

De Vlaamse woonbonus, voormalige hypothecaire lening biedt vooral gezinnen met een gemiddeld en hoog inkomen de kans een eigen woning te verwerven. Gezinnen met een laag inkomen hebben gewoon te weinig geld om een huis te kopen en kunnen niet genieten van deze fiscaal aantrekkelijk maatregel. Open Vld, N-VA en CD&V kiezen resoluut voor het behoud van deze maatregel. De andere partijen hebben elk een voorstel klaar om de woonbonus te hervormen. Ze hopen hierdoor woonkosten voor mensen met een laag inkomen te drukken.

Er zijn te weinig kwalitatieve en betaalbare huurwoningen in Vlaanderen. Elke partij lijkt het hiermee eens. De oplossingen verschillen echter. PVDA+ ziet vooral heil in het bouwen van meer sociale woningen terwijl N-VA en Open Vld de private markt willen ondersteunen en stimuleren om meer betaalbare huurwoning aan te bieden. Dit door fiscale voordelen te voorzien voor de verhuurders.

De gebruiker betaalt…

Na het vrijmaken van de energiemarkt zijn de energieprijzen in België gestegen. Dit is geen politieke stelling maar een feit dat elke partij erkende. Na heel wat discussie over wiens schuld dit nu net was kwamen er ook voorstellen om de energiekosten te “normaliseren” of “te doen dalen”, naargelang welke partij er aan het woord was.

Groen maakt van hernieuwbare energie een sterk programmapunt. Ze wezen er ook op dat er nog teveel energie verspild werd in België en dat we met z’n alle moeten evolueren naar een systeem waarbij de gebruiker betaald. Kwistig omspringen met energie kunnen we ons niet permitteren. Wanneer men energiezuinige maatregelen wil stimuleren gebeurt dit best met algemene middelen (belastinggeld) volgens Open Vld.

CD&V toverden een wit konijn uit de hoed dat door alle partijen als bijzonder aantrekkelijk aanbeden werd. Innovatie! Inzetten op geothermie (energie halen uit de warmte die aanwezig is in de aarde). De Kempen blijkt hier als regio uitermate geschikt voor te zijn. Aan het enthousiasme van onze politici te zien hebben we hierdoor de lotto gewonnen.

Hoe gaan we al deze wonderlijke plannen rond arbeid en inkomen, sociale zekerheid, wonen en energie betalen? Volgens SP.A, Groen en PVDA+ moeten we naast besparingen ook nieuwe inkomsten zoeken en vinden via een “vermogenstaks”. Geld dat geld opbrengt moet belast worden en/of afhankelijk van de partij de inkomens boven 1 000 000 euro 1% extra belasten. Open Vld en N-VA vonden dit een zeer slecht idee. CD&V bleef opvallend stil over dit voorstel. N-VA en Open Vld willen met lastenverlagingen voor de bedrijven meer jobs creëren en zo de uitgaven verkleinen en inkomsten doen stijgen, samen met besparingen binnen de overheid, minder overheidspersoneel meer privatisering zorgt dit voor meer “zuurstof”.

Minimumuitkeringen

Aan het einde van het debat wou de moderator nog weten wat de partijen dachten over de minimumuitkeringen. Moeten deze opgetrokken worden tot boven de Europese armoedegrens? Elke politieke partij ging volmondig akkoord, goed nieuws! Net als de voorbije 25 jaar kijken mensen in armoede vol verwachting uit naar de realisatie van deze beloften. Eindelijk niet meer in armoede hoeven te leven.

Nu kijken we uit naar de periode na de verkiezing. Het is pas dan dat het beleid gemaakt zal worden en zal blijven wie zijn woorden kan omzetten in daden. Hiermee hopen we dat het daden zullen zijn die voor iedereen iets zal opleveren en waarbij de zwaksten niet de kruimels moeten krijgen!